सोनेरी सकाळ (लाल भोपळा-मक्याचे सूप)
प्रकार:
|
पेय, सूप
|
गरम
|
किती जणांसाठी: ४
|
प्रक्रिया: चिरणे, किसणे, व उकळणे
|
पौष्टिकता:
|
चोथा (फायबर)
|
क्षार
|
जीवनसत्त्वे – बीटा कॅरॉटीन, “ब”, “क”.
|
कर्बोदके, स्निग्ध पदार्थ (लोणी) प्रोटीन्स
|
वेळ:
|
पूर्वतयारीचा:
|
५ मि
|
वाढण्याचा:
|
२ मि
|
पाककृतीचा:
|
५ मि
|
खाण्याचा:
|
१० मि
|
नाव:
|
सोनेरी सकाळ (लाल भोपळा-मक्याचे सूप)
|
प्रस्तावना:
|
हे चवदार व स्वादयुक्त; भूक वाढवणारे व भागवणारे, तरतरी आणणारे आणि जीवनसत्वे व क्षारयुक्त हिरवट पिवळे-केशरी सूप आहे. हे आपण केव्हाही घेऊ शकतो. पण दिवसाची सुरुवात उत्साही, ऊबदार व सोनेरी करण्यासाठी हे सकाळी (रविवारी सकाळी खेळून किंवा टेकडी चढून आल्यावर घ्यायला फारच छान) कुटुंबीयांबरोबर नाष्ट्याच्या वेळी (किंवा नाष्ट्याऐवजी) घ्यावं.
ते रात्री जेवणाआधी अर्धा तास किंवा जेवणाऐवजी घ्यायलाही चांगले आहे.
|
इच्छा:
|
हे आपण चार जणांसाठी, आपल्या चौकोनी कुटुंबासाठी, बनवूया. पण थोडं जास्त, रविवारी सकाळी अचानक येणार्‍या पण येताना आनंद आणणार्‍या एखाद्या मित्रासाठी.
|
पूर्वतयारी:
|
आधीच्या रात्री भाज्यांचा अर्क (व्हेजीटेबल स्टॉक) बनवून ठेवणे. त्यासाठी एक लीटर पाण्यात एक पेंडी (कोणत्याही) पालेभाजीचे देठ, एका कोथिंबीरीच्या जुडीचे देठ (अर्थात स्वच्छ धुवून व) व घरातील उरल्यासुरल्या भाज्या (कांद्याची पात, फ्लॉवरचे देठ, कोबीची पाने, गाजराचा तुकडा, इ.) यांचे बारीक तुकडे करून (पातेल्यावर झाकण ठेऊन) उकळून व गाळून घेऊ. शिजलेले तुकडे मिक्सरमधून बारीक करून त्यात थोडे गाळून घेतलेले पाणी घालून पुन्हा गाळून घेऊ (म्हणजे सर्व भाज्यांचा अर्क गाळलेल्या पाण्यात उतरेल). हे गाळून घेतलेले पाणी म्हणजेच भाज्यांचा अर्क.
|
तयारी:
|
आपल्याला साडेपाच कप पाणी (किंवा भाज्यांचा अर्क-व्हेजिटेबल स्टॉक), दोन-तीन मक्याची कणसं (1 वाटी कीस), ३*३” (किंवा अर्धा पाव) लाल भोपळा, दोन मुठी कोथिंबीर, मिळाल्यास ५-६ पुदिन्याची पानं, एक-दोन मध्यम तिखट मिरच्या, बोटभर आलं, पाच-सहा लसूण-पाकळ्या, थोडी मिरपूड, अर्धं लिंबू, सहा चमचे मक्याचं (कॉर्नचं) पीठ, मीठ आणि लोणी लागेल.
|
पाककृती:
|
· आता मक्याची कणसं व लाल भोपळा किसून घेऊ; कोथिंबीर बारीक चिरून घेऊ. आलं व लसणाचे बारीक काप करून घेऊ (किंवा आलं किसून व लसूण ठेचून चालेल), मिरच्यांना उभा छेद देऊन ठेवू, लिंबाचा रस काढून ठेवू आणि कॉर्नचे पीठ अर्धा कप पाण्यात भिजवून ठेवू.
· आता पातेल्यात पाच कप भाज्यांचा अर्क (आज आपण पोकळ्याच्या लाल देठांचा व कोथिंबीरीच्या देठांचा अर्क वापरणार आहोत) उकळत ठेवू. त्यात मक्याचा कीस, आलं, लसूण व मिरपूड टाकू.
· पाण्याला काटा आल्यावर त्यात किसलेला लाल भोपळा व चिरलेल्या कोथिंबीरीतील अर्धी कोथिंबीर व पुदिन्याची पानं टाकू. मग त्यात उभ्या चिरलेल्या मिरच्या व चवीपुरते मीठ टाकून झाकण ठेवू.
· पाण्याला उकळी फुटल्यावर वास व चव घेऊन बघू. सर्व बरोबर असेल तर त्यात भिजवलेलं मक्याचं पीठ हळूहळू टाकून झाकण ठेवून मंद गॅसवर एक मिनिट (मनात साठ आकडे मोजू) उकळत ठेवू.
· नंतर गॅस बंद करून त्यात लिंबाचा रस टाकू. पुन्हा वास व चव घेऊन बघू.
|
समृद्धीकरण
|
· पाण्याऐवजी भाज्यांचा अर्क वापरून, लिंबाचा रस घालून व नंतर वाढताना लोणी टाकून आपण पुरेसे समृद्धीकरण केलेच आहे. आत्ता तेवढे पुरेसे आहे.
· थोडे हिरवे वाटाणे/हरभरा/मोडाचे मूग अर्धवट बारीक करून (किंवा पेस्ट करून) आपण घालू शकतो. ते छान दिसतात व छान लागतात (तेवढेच थोडे प्रोटीन).
|
कौशल्य:
|
· आलं, लसूण व हवे असल्यास दालचिनी-लवंग-मिरपूड पाण्यात लगेच टाकल्यास त्यांचे स्वाद चांगले उतरतील.
· किसलेला भोपळा व कोथिंबीर पाण्याला काटा आल्यावर टाकल्यानं ती योग्य प्रमाणात शिजतात. त्यामुळे त्यांचा रंग (केशरी-पिवळा व स्वच्छ हिरवा) व स्वाद कायम रहातो व मुख्य म्हणजे त्यातील जीवनसत्वं नाश पावत नाहीत.
· हिरव्या मिरच्या उशीरा टाकल्यानं त्यांचा ताजा स्वाद टिकून राहातो व तिखटपणा जास्त उतरत नाही. हे सूप आपण नाष्ट्याच्या वेळी घेत असल्याने जास्त तिखट घेऊ नये. जास्त तिखट हवे असल्यास मिरच्या आधी टाकाव्या.
· लिंबाचा रस वाढण्याच्या आधी टाकल्यानं सार कडसर होत नाही.
· या सुपात मक्याची व भोपळ्याची गोडी असल्याने साखर घालू नये.
· दोन वेळा वास व चव घेऊन बघणे आवश्यक आहे. एकदा स्वाद-संरचना व स्वाद-संगतीचा मेळ जुळवण्यासाठी व शेवटी सर्व बरोबर जमल्याची खात्री करण्यासाठी.
|
सजावट:
|
· वरच्या सूचनांचं नीट पालन करून सार केलं असल्यास त्याला सुंदर हिरवट केशरी-पिवळा रंग येईल व वाढताना त्यावर जिर्‍याची फोडणी (किंवा चमचाभर लोणी) व थोडी कोथिंबीर टाकली की पुरेल.
· रंगात जादा केशरीपणा हवा असल्यास (कारण लाल भोपळा पांढरट पिवळ्यापासून पूर्ण केशरी रंगापर्यंत मिळतो) थोडं किसलेलं गाजर घालूया.
· मजेदारपणा वाढवण्यासाठी वरून थोडी चीजची बिस्किटे टाकूया.
|
वाढप:
|
· आता नीट ढवळत वाडग्यांमधे वाढून घेऊन त्यावर उरलेली चिरलेली कोथिंबीर टाकून व 1 चमचा ताजे लोणी टाकून सादर करूया.
· वेळेप्रमाणे, गरजेप्रमाणे व भुकेप्रमाणे हे सूप नुसते किंवा ब्रेड-टोस्ट, खाकरा-पोळी-पराठा, भाकरी-थालीपीठ व लोणचे/लसणाची चटणी किंवा जिराराईस-पुलाव-फ्राईड्राईस किंवा पिझ्झा यांबरोबर वाढता येते.
|
आस्वाद:
|  आधी डोळ्यांनी, मग डोळे मिटून नाकानं (अतीउत्साहात सूपमधे नाक बुडवू नका) आणि नंतर जिभेनं (हळूच, कारण जीभ भाजेल) आपण सूपचा आस्वाद घेऊ. (जरा निवल्यावर वाडगा तोंडाला लावून भुरकलं तरी चालेल. ... कुणाला?) हे सूप सिप्‌ करता, सुर्र्‌र्र्‌र्र्‌ करता, पिता, भुरकता किंवा खाता येतं. आपल्या स्टेटस्‌प्रमाणे (किंवा स्टेटस्‌ सांभाळून) काय हवं ते करा. |
चिंतन:
|
· नाष्ट्याच्या वेळी रिकाम्या पोटी चिंतन करता येत नाही. आधी आस्वाद मग जमल्यास चिंतन.
· हळूहळू वाढणारी कौटुंबिक ऊब व गप्पा. शेवटी समाधान.
· खरं समाधान देणार्‍या गोष्टी किती सोप्या आणि साध्या असतात!.
· (संध्याकाळी जेवणाआधी घेत असू तर) हळूहळू उबेची जाणीव. मित्र/मैत्रिणींचा सहवास व गप्पा. शेवटी वाढत्या भुकेची जाणीव.
· उरलेलं सूप जेवणातल्या भाजीच्या ग्रेव्हीत टाकता येईल. (हा अगदीच व्यवहारी, नीरस आणि अरसिकपणाचा विचार झाला.)
|
No comments:
Post a Comment